De geschiedenis van Schellinkhout, periode 1904.

De tijdlijn van Schellinkhout van 1904.

1904
 
Een foto uit 1904 van de familie Houter in vol ornaat voor de boerderij Dorpsweg 143.
V.l.n.r.: Aafje Houter (geb. 30 juli 1893; overl. 5 okt. 1974; dochter van Jacob Houter en Trijntje Clay; later getrouwd te Schellinkhout met Cor Donker). In de bokkenwagen: links Willem Nobel Dz. (geb. 5 mrt. 1900; overl. 21 okt. 1961), rechts Jan Nobel Dz. (geb. 31 mrt. 1901; overl. 24 mrt. 1975).
Zittend achter de tafel: Aafje Houter-Stam (geb. 28 apr. 1846; overl. 27 juli 1923, gehuwd met Jan Houter (met pijp).
De vrouw met hul (midden achter de tafel) is Geertje Houter-Kok (geb. 19 jan. 1818; overl. 9 okt. 1907). Zij is de echtgenote van burgemeester Jacob Houter (geb. 31 juli 1820; overl. 26 feb. 1884). Deze Jacob Houter staat niet op de foto.
In de rechter bokkenwagen: links Jacob Palenstijn (geb. 20 mei 1898; overl. 2 mei 1969), rechts zit Jan Houter (geb. 19 jan. 1900; overl. 25 nov. 1920). Staande bij de bok: Jan Palenstijn, later burgemeester van Schellinkhout (geb. 30 apr. 1896; overl. 4 sep. 1941).
Echtparen staande (achterste rij) v.l.n.r.: Geertje Palenstijn-Houter (geb. 10 jan. 1871; overl. 10 juli 1924), Gerrit Palenstijn (geb. 10 okt. 1871; overl. 23 okt. 1943 -zie moord 1943-), Antje Nobel-Houter (geb. 12 nov. 1876; overl. 21 mei 1935), Dirk Nobel Wz. (geb. 25 juli 1875; overl. 9 juni 1938). Antje en Dirk zijn de ouders van Willem en Jan Nobel, die in de linker bokkenwagen zitten. Dan: Dieuw Houter-Peetoom (geb. 27 mei 1876; overl. 17 nov. 1958). Zij is de tweede vrouw van Jacob Houter. Jacob Houter (geb. 12 mei 1867; overl. 4 juli 1938), eerder gehuwd met Trijntje Clay (geb. 29 feb. 1868; overl. 20 mrt. 1896). Achter de bokkenwagen staat Aafje Stam.
In 1988 koopt de uit Amsterdam afkomstige sigarenwinkelier en postkantoorhouder Johan Struwe de boerderij Dorpsweg 143. Hij en zijn vrouw Ineke noemen de boerderij "Camelot", naar de naam in een stripboek van het kasteel van koning Arthur uit de tijd van de ridders van de ronde tafel.
   
Dorpsweg 143 omstreeks 1935 en de derde anno 2003.

 
Foto 1: Het renteniershuis in het Zuidend van de familie Houter (foto ca. 1904).
Links Geertje Kok (1818-1907), weduwe van Jacob Houter, rechts Pietertje Rolle, van 1898-1906 haar dienstbode, geboren te Hoogkarspel op 4 april 1842.
Foto 2: Rechts hetzelfde huis, Dorpsweg 135, in het jaar 1968.

Uit: Schager Courant van 1 mei.
Met deze betuigen wij onzen hartelijken dank aan Familie, Vrienden en Buren, voor de vele blijken van belangstelling, door hen betoond bij gelegenheid onzer 25-jarige Echtvereeniging.
Winkel, A. DONKER Pz. - G. DONKER-Zeilemaker.
Schellinkhout, P. DONKER Pz. - B. DONKER-Ham.

27 mei: P. Vriend vraagt aan Burgemeester en Wethouders om "een boerenwoning te mogen bouwen". Het wordt de "Vriendenhof", tegenwoordig (anno 2002) Dorpsweg 29 (zie ook 1923 en 1943).
 De boerderij "Vriendenhof"

In de Schager Courant van 28 augustus staat een verslag van de zitting van de Arronddisementsrechtbank te Alkmaar, die gehouden is op 23 augustus. Hieronder een stukje uit dat verslag.
Kees Veer, die slechts 17 jaren telt en van beroep schipper is, had in den nacht van 26 op 27 Juni j.l., nog wel in gezelschap van een tweetal "vrienden" Klaas Jongert en Jan L. Engel, die als getuigen fungeerden - de aardbeienbedden in den tuin van zijn te Schellinkhout wonenden oom Maarten Schagen een beetje "nagezien", welk feit hij trouwens gulweg bekende. De Off. v. J. eischte deswege 2 dagen gevang.
Nu werden de bordjes verhangen en kwamen "de vrienden": Klaas Jongert en Jan Lourens Engel uit Hoorn, aan de beurt om hunne plaats voor 't getuigenhekje te verwisselen met een eerezetel in den vorm van een beklaagden-zitplaats "van alle gemakken voorzien." De heeren hadden dien eigensten nacht ook trek in "eerdebaien" en beroofden na rijp beraad den tuin van den heer C. Kroonenburg van genoemde vruchten. Thans waren monsieur C. Veer, mitsgaders mijnheer Anton Selie getuigen, terwijl beklaagden hunne wandaad bekenden.
De O.v.J. dacht waarschijnlijk: "gelijke rechten" en eischte tegen elk dezer 2 kereltjes ook 2 dagen gevang.
't Derde bedrijf van deze miserabele klucht speelt ten erve van Klaas Tensen, mede woonachtig te Schellinkhout. Vóór we deze hoogst gewichtige zaak gaan releveeren, mogen we beslist niet verzuimen, eerst te vermelden hoe uiterst beleefd Nicolaas Tensen was, die als getuige gecommandeerd zijnde, met toepassing van de goede vormen wel zoo vriendelijk was den President heel spoedig den rug toe te draaien. Mr. Mulder, die heden presideerde, was dan ook zoo zeer vereerd met deze manier van optreden, dat hij sinjeur Tensen dra tot de orde riep met de bemerking, dat hij, Tensen, hier in de rechtszaal was en niet in zijn stal, om zijn vee te bezichtigen en dat hij zich fatsoenlijker diende te gedragen.
Klaas keek, of hij het in Keulen hoorde donderen, toen ZEA. deze bemerking maakte, en nam een meer passende houding aan, waarna we vernamen, dat Anton Selie, die getuige was in 't vorige zaakje, hier met 't volste recht voor beklaagde kon spelen, daar hij 't hek van Tensen heeft vernield; Anton bekende 't hem ten laste gelegde en voegde er nog de gewichtige mededeeling aan toe, dat hij naar 't "meisken" ging te vrijen en door zijn vriendjes werd weggebracht, enz. Baas Tensen had de voldoening, tegen den hekkenvernieler wegens straatschenderij 3 dagen gevang, te hooren eischen.

Er moet een nieuwe hoofdonderwijzer worden benoemd als opvolger van meester R. Groeneveld, die naar Beekbergen vertrekt. Er prijken drie personen op de voordracht van het college van Burgemeester en Wethouders en den Districtsschoolopziener. Het zijn:
1. J. Ebels, onderwijzer te Sprang;
2. B. ten Wolde, Hoofd der School te Durgerdam;
3. J.G. Faber, onderwijzer te Harlingen.
Bij raadsbesluit van 11 april 1904 wordt Jan Ebels, geboren op 29 november 1867 te Assen, benoemd tot Hoofd der openbare lagere school te Schellinkhout, met bepaling, dat deze betrekking zal worden aanvaard op den eersten Juni eerstkomende. Onder dit raadsbesluit staan de handtekeningen van burgemeester A. Kool en wethouder K. Hoekstra.
Meester Ebels is gehuwd met Pieternella Vos, geboren te Sprang (N-Br.) op 10 juni 1870. Als het gezin naar Schellinkhout verhuist zijn er al twee kinderen: zoon Abel Dirk, geboren te Sprang op 11 april 1894 en dochter Johanna Christina (roepnaam Jo), geboren te Sprang op 16 januari 1900. Dochter Jo is lid van de toneelvereniging "De Boom van ons Genoegen". In Schellinkhout wordt op 12 maart 1906 dochter Aleida Geertruida (roepnaam Leiti) geboren (zie 1917: schoolfoto).
   Jo en Leiti Ebels.

Jo Ebels trouwt met Jeene Dilling. Hieronder de trouwfoto van het bruidspaar.
 De officiële trouwfoto van het bruidspaar Dilling-Ebels.

Met ingang van 1 september 1904 wordt Jan Ebels door de gemeenteraad, bij raadsbesluit van 27 juli 1904, aangewezen tot Hoofd van het herhalingsonderwijs. Een afschrift van dit besluit wordt gezonden aan den benoemde, aan Gedeputeerde Staten, aan den Inspecteur van het Lager Onderwijs in de 2de Inspectie, aan den Districts-Schoolopziener en den Arrondissements-Schoolopziener.

Elk jaar dient de hoofdonderwijzer een Verslag van den toestand van het O.L.Onderwijs in de gemeente Schellinkhout te schrijven voor het college van B & W. Hieronder volgen een paar zaken uit het verslag van het jaar 1904, gedagtekend 30 januari 1905.
De loop der schoolbevolking was aldus.
Aantal leerlingen op 1 Jan. 1904 ------ 50.
Verminderd door
a. vertrek ----- 5
b. overlijden ----- 1
c. eindigen v/d leertijd ----- 7
Af ----- 13
Blijft ----- 37
Vermeerderd door
a. vestiging ----- 5
b. nieuwelingen ----- 9
Bij ----- 14
Aantal leerlingen op 1 Jan. 1905 ----- 51.
Eén der toegelaten nieuwelingen woont in Oosterblokker. In den loop van het jaar met 1e Mei vertrok het hoofd der school, de Heer R. Groeneveld naar Beekbergen, terwijl met 1e Juni zijn opvolger, de Heer J. Ebels uit Sprang, de functie van hoofd der school aanvaardde. Gedurende de maand Mei fungeerde de onderwijzeres, Mej. Scheidemans, als hoofd der school, terwijl Mej. Albada te Hoorn tijdelijk als onderwijzeres optrad. Het spreekt wel vanzelf, dat deze wisseling van personen niet naliet eenige stremming te brengen in den geregelden gang van zaken.

En:
De leerlingen gaven over het algemeen redenen tot tevredenheid, zoowel wat hun gedrag als hun ijver en vorderingen betreft, waarvan de kwartaalrapporten getuigenis afleggen. Het schoolverzuim was van weinig beteekenis, al moet het onaangename feit gememoreerd worden, dat één vader het noodig heeft gemaakt, dat de schoolopziener hem eene waarschuwing toezond. Het Herhalingsonderwijs ving 7 September aan met 3 meisjes, waarbij later nog één leerlinge werd toegelaten en op 1 November met 8 jongens, waarbij later nog twee werden toegelaten. Bezoeken de meisjes de lessen trouw en mogen zij om haar ijver en gedrag worden geprezen, dit is in mindere mate het geval met de jongens.
Hoofdonderwijzer Jan Ebels verlaat Schellinkhout en wordt op 22 maart 1930 uitgeschreven naar Driebergen. Meester Klomp volgt hem per 1 mei 1930 in Schellinkhout op als hoofdonderwijzer.
 Meester Ebels.

In de Schager Courant van 29 september staat een recensie van het zangersfeest dat op zondag 25 september in Nieuwe Niedorp is gehouden. Hieronder een stukje uit dat verslag.
Het eerste wat wij hoorden was Avondlied door "Polyhymnia", van Schellinkhout onder den heer J. Roos en daarna Avondklokje. Die kennismaking viel niet meê. De zang was over 't algemeen slap, het tempo zaai en de zuiverheid liet te wenschen over.

Er zijn nog 9 vissersschepen met evenzoveel bemanningsleden. Ze vangen 40.000 stuks haring en 4000 kg bot.
Bekende vissersnamen zijn: Sluis, Kriek, Baas, Dekker, Van Dalen en Klaas Bart.
De vader van Klaas Bart is slager. Hij houdt ook een stuk of tien koeien. Het gezin woont een aantal jaren buitendijks in één van de twee vissershuisjes bij de Laan. Er staat een betonnen muur omheen tegen het zeewater (zie gedicht 1895 en 1916).
Klaas Bart is zijn vissersloopbaan begonnen bij Jaap Kriek van de SH 13. De vrouw en zoon van Kriek hebben echter geen zeebenen en na een paar jaar stopt Kriek (zie 1870 - 1944). Klaas Bart gaat dan voor Hoornse vissers varen en wordt na 1920 beurtschipper.
 De Wieringer aak 'Schellinkhout 13' van Jaap Kriek. Jacob Feller staat bij de mast.

Op 31 oktober stuurt veehouder Cornelis Leguit een attest aan de firma J. Baar en Co., Betonijzerfabrikanten te Hoorn. Deze firma levert Gebouwen, Fabrieksschoorsteenen, Ierkelders, Regenwaterbakken, Putten, Bruggen, enz. enz. van Betonijzer en garandeert alle uitgevoerde en uit te voeren werken als beslist deugdelijk en door vaklieden daargesteld. Het beste bewijs voor de soliditeit is de minderwaardige namaak.

Daar ik den Ierkelder door Uw firma gemaakt, reeds een jaar gebruikt heb, gevoel ik mij verplicht U mijn dank te betuigen, voor het solide werk dat U mij geleverd heeft. Om zooveel mogelijk de ier te bewaren die uit den mest loopt, heb ik den mest op den Ierkelder geplaatst (wat een kolossaal gewicht is voor het bovendek), hetgeen voor het bewaren van de ier zeer voordeelig is. Nu de mest er werd afgenomen, heb ik tot mijn blijdschap ontdekt, dat de Ierkelder beslist niet geleden heeft en volkomen zuiver en waterdicht is gebleven.
Hoogachtend, Uw dn.
C. LEGUIT.

Verdere mechanisatie in de landbouw:
Er zijn 3 hooischudders met paardenkracht, 21 paardenhooiharken, 1 rijenzaaimachine voor paardenkracht en 1 paardendorsmachine.


Een foto van de boerderij van familie Ham (anno 2004: Dorpsweg 75).
Staande v.l.n.r.: Vrouwtje Laan, Klazien Ham, Jan Snoek, Cornelis, Trijntje, Klaas en Piet Ham;
Zittend v.l.n.r.: Klaasje Tensen, Maartje Ham, Aris Koster, Grietje en vader Jacob Ham.

(Zie 1890).

Een gedicht over Schellinkhout van een onbekende dichter:
Wat zich wijzige of verandere,
Schellinkhout blijft Schellinkhout,
Dat door schoonheid, reinheid, netheid,
Haren naam in eere houdt.
Door haar kronkeling en bochtjes,
Door 't smaragdgroen grastapeet,
Dat bevolkt met stamboekkoeien,
Is 't dat zich gelukkig weet.
Neen, 't is verre van "'t Schellinkie",
Op het aardrijks Schouwtooneel.
Wat zich Schellinkhout mag noemen,
Viel de beste plaats ten deel.
Door haar boomgaarden en tuinen,
Door haar luwen tegendijk,
Door haar kostb're teelt en kleigrond,
Is 't een vrucht en bloemenrijk.

Uit: Nieuws van den dag van 1 december.
Tot voorzitter van den polder Schellinkhout (N.-H.) is gekozen de Heer K. Hoek; en tot hoofdingeland de Heer K. Gorter.

___________________

naar begin van deze pagina
naar het eerstvolgende jaar
terug naar de basispagina (home)

 G. Kazimier.

Deze pagina is voor het laatst gewijzigd op (maand / dag / jaar / tijdstip) :